بررسی استدلال تکاملی پلنتینگا علیه طبیعت‌باوری و نقد سوسا و پاسخ پلنتینگا

نویسندگان

  • محمد کیوانفر دانشجوی دکتری/مدیر گروه فلسفه اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب
چکیده مقاله:

الوین پلنتینگا درباره‌ی رابطه‌ی علم و دین دو رویکرد کلی دارد: تدافعی و تهاجمی. در رویکرد اول سعی می‌کند نشان دهد تعارض عمیق و جدی‌ای میان علم و دین وجود ندارد. اما در رویکرد دوم می‌کوشد که نشان دهد برخلاف نظر مشهور، میان علم و طبیعت‌باوری تعارض عمیقی وجود دارد. او استدلالی را با عنوان «استدلال تکاملی علیه طبیعت‌باوری» مطرح می‌کند. ایده‌ی اصلی استدلال او این است که احتمال اعتمادپذیربودن قوای شناختی انسان، با پذیرش توأمان طبیعت‌باوری و نظریه‌ی تکامل، اندک است و این شامل همه‌ی باورهایی می‌شود که قوای شناختی انسان تولید می‌کند، ازجمله باور به طبیعت‌باوری؛ لذا پذیرش هم‌زمان طبیعت‌باوری و نظریه‌ی تکامل معقول نیست، درحالی‌که این مشکل در پذیرش هم‌زمان خداباوری و نظریه‌ی تکامل وجود ندارد. استدلال پلنتینگا با واکنش‌ها و انتقادهای فراوانی مواجه شده است. ارنست سوسا با نوشتن دو نقد، از جمله‌ی این منتقدان است. او با ارجاع به دکارت و تمایزگذاشتن میان معرفت تأملی و غیرتأملی، اشکال پلنتینگا را اساساً ناظر به حوزه‌ی معرفت تأملی و نه غیرتأملی می‌داند و آن را نادرست تلقی می‌کند. ازنظر سوسا، از این جهت وضعیت خداباوری و طبیعت‌باوری یکسان است. در مقابل، پلنتینگا مشکل اصلی را در معرفت تأملی می‌داند و معتقد است خداباوری از این جهت بر طبیعت‌باوری ترجیح دارد؛ چراکه طبیعت‌باوری برخلاف خداباوری، با ناقض مواجه است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی و نقد دیدگاه پلنتینگا دربارۀ داروینیسم

چکیده پلنتینگا در تبیین تعارض تکامل و آموزۀ خلقت، به تجزیه و تحلیل «نظریۀ تکامل» می‌پردازد. او نظریۀ تکامل را، که به «واقعۀ عظیم تکاملی» تعبیر می‌کند، متشکل از چندین نظریه می‌داند و در قبال بخشی از نظریۀ عظیم تکاملی که «نظریۀ تبار مشترک» است، موضع می‌گیرد؛ همچنین، برداشت‌های الحادی را از نظریۀ تکامل ناشی از برداشت نامتناسب «طبیعت‌گرایانه» از نظریۀ تکامل می‌داند که در قبال آن، بر این نظر است که ...

متن کامل

نقد پلنتینگا بر تکامل‌باوری داوکینز

چکیده پس از آنکه در قرن هفدهم میلادی مدعای تعارض علم جدید و دین، در بستر مناقشات میان احکام نجوم جدید و آموزه­های کتاب مقدس مسیحی، شکل گرفت، داروینیسمِ سربرآورده در قرن 19 جبهه جدیدی گشود و بر آتش تعارض در بسترمناقشه میان آفرینش­گرایی، به منزله یکی از آموزه­های اصلی کتاب مقدس مسیحی،و تکامل گرایی زیست شناختی دامن زد و مدعی شد که این آموزه دینی استحکام و اتقان علمی ندارد. ریچارد داوکینز، به عنوان...

متن کامل

بررسی و نقد دیدگاه پلنتینگا دربارۀ داروینیسم

چکیده پلنتینگا در تبیین تعارض تکامل و آموزۀ خلقت، به تجزیه و تحلیل «نظریۀ تکامل» می پردازد. او نظریۀ تکامل را، که به «واقعۀ عظیم تکاملی» تعبیر می کند، متشکل از چندین نظریه می داند و در قبال بخشی از نظریۀ عظیم تکاملی که «نظریۀ تبار مشترک» است، موضع می گیرد؛ همچنین، برداشت های الحادی را از نظریۀ تکامل ناشی از برداشت نامتناسب «طبیعت گرایانه» از نظریۀ تکامل می داند که در قبال آن، بر این نظر است که ...

متن کامل

نقد طبیعت‌گروی از منظر الوین پلنتینگا

اعتمادگروی یکی از نظریه­های توجیه برون­گرو است که به اعتقاد برخی از معرفت‌شناسان، می­توان برای اجتناب از شکاکیت بدان توسل جست. پلنتینگا برآن است که اعتمادگروی تنها در صورتی می­تواند مانع شکاکیت گردد که با طبیعت­گروی مابعدالطبیعی، مادیگری و تبیین مبتنی بر تکامل، ترکیب نشود؛ زیرا به اعتقاد وی حاصل چنین ترکیبی این خواهد بود که همۀ تولیدات قوای ادراکی، از جمله خود طبیعت­گروی، در معرض شکاکیتی افراطی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 19  شماره 71

صفحات  71- 92

تاریخ انتشار 2019-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023